خانههای موجود در شهرهای بزرگ مزایای زیادی دارند، اما حیاط جزء این مزایا نیست. طراحان در شهرهای متراکم مانند سانفرانسیسکو، نیویورک و تهران وقتی نوبت به طراحی فضاهای فشرده خانهها میشود مجبورند ایدههای خاصی را مدنظر بگیرند تا یک فضای تنگ و کوچک تبدیل به حیاطی کاربردی و راحت شود. در اینجا اندازه مهم نیست چراکه ایدههایی وجود دارد که از طریق آن میتوان کارایی حیاطهای کوچک را به بیشترین حد خود رساند.
در این مطلب به ۱۶ ایده در طراحی یک حیاط کوچک اشاره میکنیم.
۱. فضای خود را به چند قسمت تقسیم کنید. با استفاده هوشمندانه ازنیمکت و میزهای سفارشی کاربردهای حیاط خود را افزایش دهید و مبلمان را بهگونهای در فضا بچینید که قسمتهای مختلفی برای استراحت، غذا خوردن، گفتگو، و غذا پختن فراهم شود. این حیاط در بروکلین هر چهار قسمت را در خود دارد.
۲. از یک نورپردازی هوشمندانه استفاده کنید. این فضا همچنین دارای ایدههای نورپردازی مختلفی است. چراغهای دیواری وظایف مختلفی را در این حیاط به عهده دارند. آنها فضای پخت و پز و گیاهان را به طور خاص و فضای کلی را به طور عام روشن میکنند. همچنین یک چراغ آویز در بالای قسمت غذاخوری نصب شده است.
۳. فضای درونی خانه را امتداد و گسترش دهید. کارسون آرتورِ معمار معمولا از مشتریان میپرسد که به نظر آنها کدامیک از اتاقهای خانه کوچک است و سپس چنین فضایی را در فضای بیرونی خانه آنها طراحی میکند. او میگوید: «آیا آشپزخانه شما بیش از حد کوچک است؟ آیا به یک اتاق نشیمن بزرگتر نیاز دارید؟ چرا این فضا را در بیرون خلق نمیکنید؟ با گسترش تکنولوژی وسایل مخصوص فضاهای بیرونی اکنون میتوان هر فضایی را در بیرون از خانه به وجود آورد.»
در عکس بالا میبینید که یک فضای نشیمن اضافی در ایوان کوچک این خانه در دترویت ساخته شده است.
۴. فضای داخلی را کامل کنید. برای طراحی حیاط خانه از همان رنگها و سبکی استفاده کنید که در فضای داخلی خانه خود استفاده کردهاید. آمبر فِرِدا طراح منظره اهل نیویورک میگوید: «از رنگها و بافتهای مشابه فضای داخلی استفاده کنید تا این دو فضا به هم پیوند بخورند. این کار چیزی بیشتر از اضافه کردن دو صندلی و یک میز غذاخوری است. یک میز غذاخوری ساده با صندلیهای چوبی شما را به استفاده از فضای بیرونی مشتاق نخواهد کرد. برای این کار ازمبلهای ساده و راحت استفاده کنید.»
۵. با زوایا بازی کنید. اگر فضای بیرونی خانه شما کوچک است، ریچ رادفورد، طراح منظره ساکن سانفرانسیسکو پیشنهاد میکند زاویه کفپوشهای فضا را به سمت عرض فضا بچرخانید تا فضای بیشتری در اختیار شما باشد. در عکس بالا برای ایجاد فضای بیشتر کفپوشها ۴۵ درجه تغییر جهت دادهاند.
۶. به مقیاس توجه کنید. اگر حیاط خانه شما کوچک است به جای پر کردن آن با یک میز غذاخوری ۱۰ نفره از میزهای پیشساخته سفارشی و با قابلیت تغییر در ابعاد استفاده کنید. به همین ترتیب شما نباید درختی را در فضای خود بکارید که ۳۰ متر ارتفاع دارد و کل فضای شما را تحتالشعاع قرار میدهد. رادفورد در طراحی حیاط عکس بالا از درختان و گیاهان کمارتفاع استفاده کرده است تا فضای حیاط باز به نظر برسد.
۷. از یک ماده استفاده کنید. اگر فضاهای چندمنظوره دارید از یک ماده در طراحی آنها استفاده کنید تا کل فضا یکدست و یکپارچه شود. آرتور، کسی که یک فضای ۶ در ۸ متر مربعی را برای خانوادهای با فرزندان کوچک طراحی کرده است، میگوید: «فضاهای کوچک به این یکدستی نیاز دارند.» یک فضای بازی جداگانه در نزدیکی محلی که والدین مشغول استراحت هستند باعث میشود تا کودکان جلوی چشم آنها باشند و استفاده از یک ماده کل فضا را به هم پیوند داده است.
رادفورد پا را فراتر گذاشته و استفاده از همان ماده موجود در دیگر قسمتهای خانه را پیشنهاد میکند. او در یکی از حیاطهایی که طراحی کرده است از همان مصالح راهروی ورودی در کفپوشها استفاده کرده است. او معتقد است این کار باعث میشود تا حیاط بزرگتر به نظر برسد.
۸. از بینظمی دوری کنید. هر چه عناصر موجود در حیاط شما بیشتر باشد کوچکتر به نظر میرسد. در عوض سعی کنید از نشیمنهای پیشساخته و سفارشی استفاده کنید، از استفاده از مبلهای بزرگ بپرهیزید، و گیاهان را تحت کنترل خود درآورید. آرتور میگوید: «تنها چیزی که اگر در حیاط از کنترل خارج شود به طراحی شما آسیب میزند گیاهان هستند.»
فردا با این حرف موافق است و میگوید: «از بینظمی دوری کنید. به جای گذاشتن ۲۰ گلدان کوچک در حیاط، از ۵ گلدان بزرگتر استفاده کنید. از دو یا سه نوع گیاه و با دو یا سه رنگ استفاده کنید تا فضای شما منظم و سازماندهیشده باقی بماند.»
اریک کالهوم، معمار اهل تورنتو، برای اینکه بیشترین استفاده را از این حیاط ۶ در ۸ متر مربعی ببرد، در کنار دو درخت کهنسال یک سکو ساخته است. او در این فضا از گیاهان مرتفع استفاده نکرده است تا فضا برای سرگرمی و تفریح مناسب باشد. او میگوید: »درختچههای کوچک بسیار مناسب این فضا هستند و به مراقبت زیاد هم نیازی ندارند.»
۹. فضا را محصور کنید. این حرف با ایده طراحی فضاهای کوچک بهگونهای که بزرگتر به نظر برسند در تضاد به نظر میرسد اما نکتهای است که در بعضی از فضاها کاربرد خوبی دارد. آرتور میگوید: «وقتی شما یک فضای کوچک را محصور میکنید، این فضا دنج و صمیمی میشود. چنین کاری را در فضاهای بزرگ به راحتی نمیتوان انجام داد. همچنین با این کار کاربردهای یک حیاط بیشتر میشود.»
برای عملی کردن این ایده آلاچیق عنصر بسیار خوبی است اما این کار را با گیاهان هم میتوان انجام داد. حیاطی که در عکس بالا میبینید متعلق به گاری بیرل است که خود یک معمار است. این حیاط ۳.۵ در ۶.۵ متر مربع مساحت دارد. از آنجایی که چند آپارتمان مشرف به حیاط خانه او بودند او تصمیم گرفت تا فضای یبرونی خانه خود را محصور کند. او از گیاهان عمودی مانند درخت ارغوان و درخت انگور استفاده کرد تا یک فضای محصور ایجاد کند. او میگوید: «با افزایش گیاهان موجود در فضای بیرونی خانه خود میتوانید فضای امن و سبزی را به وجود بیاورید.»
۱۰. به منظره توجه کنید. اگر منظره روبهروی حیاط خانه شما ناخوشایند است، بیرل پیشنهاد میکند که با استفاده از مصالح مختلف این منظره را از دید خارج کنید. پیشنهاد مورد علاقه او چارچوبهای مشبک است. او در طراحی حیاط عکس بالا از چارچوبهای مشبک برای ایجاد مانع در مقابل منظره پیرامونی حیاط استفاده کرده است. او میگوید: «چارچوبهای مشبک عناصر بسیار خوبی هستند، چراکه مانعی در برابر منظره ایجاد میکنند اما اجازه جریان هوا و ورود نور به حیاط را میدهند.»
۱۱. کنتراست را فراموش نکنید. فردا میگوید: «همیشه به کنتراستهای جذاب فکر کنید.» اشکال مستطیل و مثلثی را با اشکال مدور ترکیب کنید. گیاهان با شکلهای متفاوت را در کنار هم قرار دهید. فردا میگوید: «این کار از کنار هم قرار دادن اشکال یکسان جذابتر است. اگر فضای شما مربع است، از گلدانهای مربع استفاده کنید اما در وسط این فضا یک میز دایره شکل قرار دهید.»
۱۲. میزان نگهداری از حیاط را به حداقل برسانید. یکی از مزایای بسیار خوب فضاهای کوچک این است که به راحتی تمیز میشوند. پس این مزیت را خراب نکنید. آرتور پیشنهاد میکند که از گیاهان گلدانی استفاده کنید تا گیاهانی که در خاک باغچه کاشته میشوند. او میگوید: «خاک موجود در باغچه باعث گلآلود شدن فضای شما میشود در حالی که نگهداری از گلدانها کار سادهتر و تمیزتری است.»
چمنها استفاده از آب را به حداقل میرسانند اما نباید استفاده از چمن مصنوعی را نادیده گرفت. بیرل میگوید: «نگهداری از چمن مصنوعی راحتتر از چمن طبیعی است و در عین حال چمن مصنوعی جلوه زیباتری دارد.» مارتا آنگوس معمار اهل سانفرانسیسکو در طراحی حیاط عکس بالا از چمن مصنوعی استفاده کرده است.
۱۳. استفاده از تراس. پروژه آنگوس شیوه دیگری از گسترش فضا را در حیاطهای کوچک به ما نشان میدهد. اگر حیاط شما کوچک است یک تراس طبقه طبقه در آن بسازید. البته هزینه ساخت تراس بسیار زیاد است چراکه ساختار خاصی برای ایجاد آن باید در فضا ساخته شود. اما همانطور که در عکس میبینید تراس باعث افزایش فضا در حیاط میشود.
۱۴. شخصیت بخشی. یکی از نکات مهم در طراحی یک حیاط کوچک شخصیتبخشی به آن است. شما باید فضایی را طراحی کنید که در یاد دیگران باقی بماند. آرتور میگوید: »به شخصیت حیاط خود فکر کنید. شما قطعا دوست ندارید که بگویند عجب حیاط کوچکی. حیاطی که شخصیت دارد دیگران دربارهاش اینگونه اظهار نظر نمیکنند.» برای شخصیتبخشی به حیاط، آرتور استفاده از رنگهای اصلی را در فضای بازی کودکان و نیز مبلمان پیشنهاد میکند. آرتور همچنین توصیه میکند که از کاشیها و سنگفرشهای خاص و منحصربهفرد برای شخصیتبخشی به حیاط استفاده کنید.
۱۵. یک نقطه کانونی ایجاد کنید. نقطه کانونی توجه را از کوچکی فضا منحرف میکند. آرتور به استفاده از امکانات آبی علاقه دارد. در حیاط عکس بالا او یک گلدان بزرگ را در مرکز این فضای کوچک قرار داده است تا توجهها به مرکز جلب شود.
کارهای هنری و مجسمهها نیز عناصر بسیار خوبی برای ایجاد نقطه کانونی هستند و آنگوس میگوید: «یک مسجمه ساده با یک نورپردازی خوب در حیاط معجزه میکند.»
۱۶. از کمک متخصصان استفاده کنید. شاید اینگونه به نظر نرسد، اما طراحی فضاهای کوچک سختتر و چالشبرانگیزتر از فضاهای بزرگ است. اما متخصصان برای رویارویی با این چالشها آموزش دیدهاند.
کالهوم پیشنهاد میکند که از کمک یک معمار که میتواند بهترین رویکرد را در طراحی حیاط شما اتخاذ کند استفاده کنید. او میگوید: «شما به کسی نیاز دارید که برای کارش یک فلسفه کامل داشته باشد.» او معتقد است یک طراح منظره که تخصصش طراحی باغ است میتواند این کار را به معمولیترین شکل ممکن انجام دهد اما «نتیجه نهایی یک طراحی منحصربهفرد و راضیکننده نخواهد بود.»
اما بیرل معتقد به بهکارگیری یک گروه طراحی است. او میگوید: «معمار فضا را میسازد. سپس نجار کار او را کامل میکند. و بعد یک طراح منظره گیاهان را وارد فضا میکند. اکنون حیاط شما کامل شده است.»
از صفحه معماری چیدانه